Баталов қант қызылшасы өндірісі туралы

Мемлекеттік-жеке меншік әріптестік бағдарламасы өзінің іске асырылуы басталған сәттен бастап экономиканың негізгі салаларымен байланысты көптеген мәселелерді шешуде пәрменді құрал болды. Алматы облысы бұл тұрғыда инвесторларды тарту бойынша көшбасшы орынға ие, осылайша мемлекет пен бизнеспен бірлесіп жалпыұлттық міндеттерді қалай шешетінінің айқын мысалы болып отыр, деп хабарлайды  BNews.kz тілшісі.

Облыс әкімдігінің мәліметі бойынша, өңірде мемлекеттік-жеке меншік әріптестік аясында жалпы сомасы 56,6 млрд теңге болатын 66 жобаны іске асыру жоспарлануда. Бүгінде олардың көпшілігі бірлескен күш-жігердің нақты жемісін беруде. Оған мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктің арқасында қайта құру мен жаңғыртудың белсенді сатысынан өткен Ақсу қант зауыты куә болып отыр. 1968 жылы салынған кәсіпорын ақ қанттың отандық өндірісінің флагманы болды.

Алайда, бірқатар себептер бойынша зауыт ұзақ уақыт бойы тұрып қалған. Оған облыс әкімдігі мен ірі инвестор – «ЭНЕРГОМОСТ» консорциумы арасында келісімге қол қойылды.

Бұған көп нәрсе – қажетті кездесулер мен келіссөздерді өткізу, қаржы қаражатын салу, озық жабдықтарды сатып алу. Бірақ, «Aksu kant» ЖШС Бас директоры Самат Нәдірбаевтың пікірінше, бұл оның құнына тұрады. Айтпақшы, жаңғыртудың бірінші кезеңіне ғана инвестиция сомасы ресми деректер бойынша 11 млрд теңгені құрады.

Облыс әкімінің баспасөз қызметінен хабарлағандай, жаңғыртудың бірінші кезеңі аясында Ақсу қант зауытында азық-түлік, Жомарт, әк-газ, шырындар мен шәрбаттар бөлімдерінде жабдықтар ауыстырылды. Басты ерекшелігі-барлық өндірістік желі автоматтандырылған, басқару орталық аппарат арқылы жүргізіледі.

«Мысалы, жаңа буландыру станциясының арқасында энергия тасымалдағыштардың шығындары 30%  қысқарды. Зауытта сүзгілеудің жаңа технологияларын пайдалана отырып бірегей камералық пресс-сүзгі орнатылған. Буып-түю цехында да жұмыс автоматтандырылды. Жалпы, "Жетісу" ӘКК арқылы қазақстандық, ресейлік, украиндық, белоруссиялық, француздық, неміс өндірісінің 119 бірлік технологиялық жабдығы сатып алынды. Сатып алынған жабдық «Аksu Kant» ЖШС қаржы лизингіне берілді»,-деп атап өтті аймақ басшысының баспасөз қызметі.

Кәсіпорынның өндірістік қуаты қазіргі уақытта тәулігіне 2,5-3 мың тонна қант қызылшасын құрайды. Биылғы жылы жалпы түсім 150-160 мың тонна тәтті тамырды құрайды. Қанттың шығуы-11,5%.

«Әлеуметтік тарапқа келетін болсақ, қазір біздің қызметкерлердің орташа жалақысы 75 мың теңгені құрайды, зауыт 500 - ден астам маманды жұмысқа орналастырды», - деді кәсіпорын директоры.

Келесі екінші кезең жаңғырту жоспарлануда 2019 жылға, бірақ кәсіпорынның өз қаражаты есебінен. Айта кету керек, жобалық қуатқа шыққан кезде зауыт 350 мың тоннаға дейін шикізатты өңдеп, 40 мың тоннадан астам қант өндіретін болады, бұл 2020 жылы елімізде жалпы қантты өңдеудің 28% құрайды (2020 жылға арналған республика бойынша жоспар-140 мың тонна).

"Біздің басты мақсатымыз – экспорттық әлеуетті жүзеге асыру және ішкі нарықты отандық және сапалы өніммен қанықтыру", - деді С. Нәдірбаев.

Зауыттың ашылуы жақын маңдағы аудандардың қызылша өсірушілері үшін өндірілген шикізатты өткізу және тасымалдау мәселесін шешуге мүмкіндік берді. Ал бұл, аграрий Николай Шин айтқандай, қаржыны айтарлықтай үнемдеу, соның ішінде үлкен жүк көліктерін жалға алу.

«Енді облыста қызылшаны өңдейтін екі ірі зауыт бар – Көксу және Ақсу. Біз үшін, ауылдықтар үшін, ең бастысы, өсірілген қызылша дер кезінде жиналып, қайта өңделуі тиіс», - деп өз ойымен бөлісті қызылша өсіруші.

Ал аймақта шикізат жеткілікті. Өйткені, жеке шаруа қожалықтары биылғы жылы бір гектардан 500 центнерге дейін қызылша жинай алды. Жалпы, келесі жылы облыс әкімі Амандық Баталовтың айтуынша, қант қызылшасының егістік алқабы 14 мың гектарды құрайды.

"Мемлекет басшысы біздің алдымызға нақты міндет қойды. Біз өз кезегінде бұл тапсырманы іске асыру үшін бар күш - жігерімізді жұмсаймыз", - деді А. Баталов.

Осылайша, МЖӘ бағдарламасы облыста агроөнеркәсіптік кешенмен байланысты басты стратегиялық мәселелердің бірін шешуге мүмкіндік берді.